Historija crne zove

Zova se koristila vijekovima u Sjevernoj Americi, Evropi, Zapadnoj Aziji i Sjevernoj Africi, te se od tada istražuje upotreba zove u medicinske svrhe. Kroz vijekove crna zova je korištena kao preparat kojim se liječe prehlade, gripe, groznice, posjekotine, opekotine i 70 drugih oboljenja od zubobolje do kuge. Zova se koristi zbog njene antioksidativne aktivnosti za smanjenje holesterola, poboljšanje vida, jačanje imunološkog sistema, poboljšanje rada srca, te protiv kašlja, prehlade, gripe, bakterijske i virusne infekcije.

Ekstrakt od zove je korišten za liječenje epidemije gripe u Panami 1995. godine. Bioflavonoidi i drugi proteini koje sadrži crna zova uništavaju sposobnost gripe i prehlade da inficiraju ćeliju.

Činjenice o crnoj zovi

• Utvrđeno je da je crna zova efektivna protiv oblika gripa H5N1 ptičije gripe (Zakay-Rones et al 1995).
• Naučno je dokazano da crna zova ima sposobnost da spriječi infekcije prehlade i gripe (Zakay-Rones 2004).
• Crna zova je bogata antocijaninima koji su vrsta flavonoida – antocijanini su antioksidanti koji mogu zaštititi ćelije od slobodnih radikala i podržavati imunološki sistem vašeg tijela.
• Crna zova ima skoro 5 puta više antocijanina od voća kao što je borovnica i dvostruko veći potencijal antioksidativne sposobnost od brusnice.
• Crna zova ima snažniji antivirusni efekat od Echinacea.

Koristi crne zove

Zdravstvene koristi crne zove uključuju prirodno poboljšanje kod prehlade, gripe, problema sa sinusima, nervnog bola, upale, hroničnog zamora, alergije i sl. Kada se koristi tokom prvih 48 sati od pojave simptoma, ekstrakt crne zove dokazano smanjuje trajanje gripe za 4 dana.

Najznačajnije koristi crne zove su:

1. Pomoć kod prehlade i gripe

Crna zova sadrži hemijska jedinjenja zvana antocijanini, za koja je poznato da imaju stimulirajući utjecaj na imuni sistem.

Nekoliko studija pokazalo je da je ekstrakt crne zove veoma efikasan u ublažavanju simptoma prehlade i gripe. Konkretno, flavonoidi u ekstraktu crne zove se vezuju za virus virusa H1N1 čovjeka, kao i virusa ptičije gripe H5N1. Studija iz 2009. godine randomizirala je pacijente u dvije grupe: jedna grupa je dobila četiri doze od 175 mg ekstrakta crne zove dnevno, a druga grupa je dobijala placebo ekstrakt dnevno dva dana. Grupa koja je tretirana sa ekstraktom crne zove pokazala je značajno poboljšanje kod većine simptoma gripa, dok placebo grupa nije pokazala poboljšanje ili povećanje ozbiljnosti simptoma.

Druga studija objavljena u časopisu Journal of International Medical Research, pokazala je da kada se ekstrakt koristi u prvih 48 sati od početka simptoma gripa, skraćuje trajanje simptoma gripa u prosjeku za četiri dana.

2. Pomoć kod sinusnih infekcija

Zbog anti-inflamatornih i antioksidativnih osobina crne zove, odlična je pomoć kod sinusnih infekcija. Flavonoidi iz crne zove olakšavaju upalni proces, te djeluju potpuno prirodno na upalu šupljina oko nosnih kanala.

3. Smanjuje šećer u krvi

I cvijet i bobice se tradicionalno koriste za liječenje dijabetesa. Istraživanje je potvrdilo da ekstrakt crne zove stimuliše metabolizam glukoze i sekreciju inzulina, snižavajući nivo šećera u krvi.

Istraživanje objavljeno u časopisu Journal of Nutrition ocijenilo je in vitro djelovanje crne zove na inzulinu. Studija je pokazala da je ekstrakt crne zove značajno povećao transport glukoze, oksidaciju glukoze i glikogenezu bez dodatnog inzulina. To je izuzetno važno, jer je glikogeneza proces kojim se višak šećera oslobađa od krvotoka u mišićima i jetri, što pomaže u održavanju normalnog šećera u krvi.

4. Prirodni diuretic

Crna zova ima utjecaj i na crijeva i na proces mokrenja. Studije su pokazale da crna zova ima prirodne diuretičke efekte. Diuretik je supstanca koja pospješuje proizvodnju urina, a ljekari propisuju diuretike kada organizam sadrži previše tečnosti, što je uobičajeni problem kod starijih osoba.

5. Prirodni laksativ

Crna zova može pomoći i kod zatvora. Rezultati male studije, provedene u Brazilu, su pokazali da je crna zova prirodni lijek za liječenje konstipacije, ali je u ovoj oblasti potrebno provesti dodatna istraživanja.

6. Podstiče zdravu kožu

Crna zova se sve više koristi i u kozmetičkim preparatima. Bioflavonoidi i antioksidanti, zajedno sa visokim sadržajem vitamina A, crnu zovu čine odličnim sastojkom za zdravlje kože.

7. Pomoć kod alergija

Poznato je da je cvijeće crne zove efikasan lijek za biljne alergije. Pošto alergije uključuju prekomjerno reagovanje imunološkog sistema, kao i upale, utjecaj crne zove na poboljšanje imunološkog sistema pomaže u slučaju pojave alergija.

Neki herbalisti stavljaju crnu zovu na spisak najefikasnijih biljaka koji se koriste za liječenje simptoma groznice polena. Može se koristiti za alergije samostalno ili u kombinaciji sa drugim lijekovima. Crna zova također djeluje i kao pomoć pri detoksikaciji, poboljšavajući funkciju jetre.

8. Može pomoći u prevenciji carcinoma

Jestivi dijelovi crne zove bogati su antocijaninom i pokazali su da imaju širok spektar terapeutskih, farmakoloških i anti-karcinogenih svojstava. Laboratorijske studije specifično ukazuju na to da crna zova ima neka hemopreventivna svojstva, te inhibira, odlaže ili mijenja formaciju karcinoma.

Jedna studija upoređivala je antikancerogene osobine evropskih i američkih plodova. Evropska crna zova (Sambucus Nigra L.) je poznata po svojoj medicinskoj upotrebi i sadrži antocijanine, flavonoide i druge polifenole, koji doprinose visokom antioksidativnom kapacitetu crne zove. S druge strane, američka crna zova (Sambucuscanadensis) nije uzgajana ili promovisana kao ljekovita biljka.

Ova studija je uzimala ekstrakte iz obje biljke i testirala ih. Oba ekstrakta su pokazala značajan hemopreventivni potencijal. Pored toga, američka crna zova je pokazala inhibiciju ornitin dekarboksilaze, koja je enzimski marker u vezi sa fazom promovisanja formiranja karcinoma. Ova istraživanja ukazuju na potencijal kao opciju prirodnog liječenja karcinoma.